Ik zei altijd dat ik geen danser was. Ik bleef stug aan de zijkant staan en alleen als ik stomdronken was werd ik verleid om wat te dansen. De afgelopen jaren is dat veranderd naar dat ik dansen wel leuk maar ook ingewikkeld vind…

Zodra ik op de dansvloer sta, gaat mijn hoofd aan: Hoe moet ik nu bewegen? Doe ik niet steeds hetzelfde? Trek ik geen rare bekken? Beweeg ik wel in de maat? Kijken er mensen naar me? Tegenwoordig lukt het me vaak na een minuut of 10 om in mijn lijf te zakken en me over te geven aan de beweging en gewoon te dansen. Ik snap heel goed waarom ik me er jarenlang niet aan gewaagd heb…

Helaas gaat het net zo met alle andere openbare uitingen van “hier ben ik”. Zingen, video’s opnemen, gekke bekken trekken, sollicitatiebrieven, workshops geven enzovoorts. Bij alleen het voornemen al, gaat mijn innerlijke criticus aan.

Je criticus als kompas

Heb je je wel eens gerealiseerd dat je criticus zich alleen roert in relatie tot anderen? Binnenshuis kan ik dagenlang niet douchen, er een zooi van maken, in vieze kleren rondlopen, raar bewegen en zingen zonder dat hij een kik geeft…

De nobele taak van je criticus is blijkbaar om je te behoeden voor afwijzing. In gezelschap probeert hij steeds in te schatten welk gedrag acceptabel is en welk gedrag tot afwijzing zal leiden. Voor dat gedrag probeert hij je te behoeden door het je, zwak uitgedrukt, STERK af te raden.

Dit afraden doet hij door allerlei oordelen te projecteren: “Je neemt zoveel ruimte in”, “Je bent een betweter”, “Je stelt je aan”, “Ze geven alleen om je hulp”, “Je bent niet welkom”.

Het lijkt alsof die oordelen van anderen komen maar je criticus heeft die zelf bedacht.

Op het moment dat je je realiseert dat je criticus je veilig probeert te houden voor afwijzing en de oordelen van anderen en dat hij die oordelen meestal zelf verzint, verliest hij al een deel van zijn grip. Je ziet dan dat de oordelen op hen geprojecteerd zijn in plaats van dat ze die daadwerkelijk hebben.

Check je oordelen

Om je criticus verder te ontkrachten is het heel nuttig om je geprojecteerde oordelen met anderen te checken. Je hoort dan vanzelf of het echt een oordeel is of dat je criticus het verzonnen heeft.

Dit klinkt als vragen om afgewezen te worden en is dus nogal spannend. In plaats van afwijzing te vermijden, stap je er juist een stap dichter naartoe. “Waanzin” denk je misschien maar sinds ik dit vaker doe, leer ik meer onderscheid maken tussen geprojecteerde oordelen en realistische bedenkingen. Zo kan ik me vrijer bewegen en hoef ik mijn innerlijke criticus steeds minder serieus te nemen…

Je moet dit natuurlijk wel een beetje slim doen: Vraag mensen die je vertrouwt en die het beste met je voor hebben. Het aan je ‘vijanden’ vragen is inderdaad vragen om afwijzing…

Over Verstarren & Ontdooien

De workshop Over verstarren & Ontdooien gaat in op onze Innerlijke Criticus of ons Superego, zoals het ook wel genoemd wordt. We onderzoeken hoe dit construct in elkaar zit en hoe je ermee kan werken. Of die stem ooit zijn mond houdt weet ik niet maar hij kan wel zijn grip over je verliezen.

Als je dus vrijer wil worden van die stem, dan zou ik zeker aansluiten. Check voor de volgende workshop de agenda.