Ik hoor geregeld “ik ben te veel voor anderen”. Mensen die dit zeggen ervaren dat wanneer ze met hun pijn, trauma of verdriet komen, ze de ander overweldigen en de toehoorder afwijzend is of afstand houdt. Elke keer dat dit gebeurt versterkt dit het idee dat er geen ruimte is en blijven ze met een gevoel van eenzaamheid en afwijzing achter. Super pijnlijk…

Natuurlijk zijn er mensen die niet met de ellende van anderen kunnen omgaan maar ik denk het ‘probleem’ eigenlijk ergens anders ligt. Ik kan over het algemeen prima met de ellende van anderen omgaan maar beland ook wel eens in gesprekken die ik als belastend of als te veel ervaar. Hoe komen deze mensen dan toch aan de ervaring dat ze te veel zijn en er geen ruimte voor hen is?

Opkroppen

Volgens mij is deze ervaring een self fulfilling prophecy. Doordat veel mensen geloven dat er geen ruimte voor ze is, ontstaat er moeite met uitreiken, delen of om hulp vragen en houden ze zich in. De oorsprong hiervan ligt (natuurlijk) in hun kindertijd, maar laten we daar, bij uitzondering, niet op focussen…

Omdat ze hun binnenwereld niet delen, kroppen ze steeds meer zaken op, voelen ze zich steeds beroerder en wordt de interne druk steeds groter. Op een gegeven moment is die druk zo hoog dat ze het simpelweg niet meer binnen kunnen houden. Het moet eruit!

Er is soms maar een sociaal wenselijk “hoest?” nodig om de dijk te laten doorbreken. Een stortvloed aan verhaal, emotie en andere ‘shit’ volgt. Er komt pas weer rust als de druk van de ketel is. Als toehoorder kan je weinig meer dan aanhoren en afwachten en dat is net het probleem.

Afstemming

In het bijna letterlijke leeglopen is er geen ruimte voor de toehoorder. Er is nauwelijks een woord tussen te krijgen en er is weinig mogelijkheid om stop te zeggen. Er is geen sprake meer van uitwisseling of contact. Het is éénrichtingverkeer en een onuitgesproken verwachting er geluisterd wordt.

Persoonlijk voel ik me dan in het nauw gedreven. Ik lijk geen keus te hebben of ik op dat moment wil luisteren. Het wordt simpelweg bij me gedumpt… Deze onvrijheid is onprettig en maakt dat ik de ander wat ga mijden. Ik hou er rekening mee dat dit kan gebeuren en zoek diegene dus alleen op als ik bereid ben de stortvloed te ondergaan.

Verantwoordelijkheid

De afstemming is natuurlijk ook mijn verantwoordelijkheid. Ik kan mijn grenzen aangeven. Ook als dat moeilijk is. Ook als dat betekent dat ik de ratelende en leeglopende persoon moet onderbreken. Ik vind dit zelf ook echt lastig… Het risico is natuurlijk dat ik diegene opnieuw bevestig in zijn idee dat er geen ruimte voor hem is.

Zo ontstaat er een cirkel:

• Je voelt geen ruimte.
• Je houdt je in en kropt zaken op.
• De bom barst.
• Afstemming en contact verdwijnen.
• De ander reageert afwijzend of trekt zich terug.
• Je voelt je afgewezen.
• Je voelt geen ruimte.

De vraag die overblijft is dan natuurlijk: hoe doorbreek je dat?

Eerder uitreiken

Om te voorkomen dat de emmer overvol raakt en dus wel moet overstromen, moet je hem veel vaker leeg laten lopen. Dit klinkt misschien gemakkelijk maar dat is het zeker niet. Deze hele cirkel startte per slot van rekening door je moeite met uitreiken!

Zet kleine stappen in het ventileren van je gevoelens, ideeën en verlangens voordat ze een groot ding worden. Creëer hierin oefenruimte voor jezelf. Ga naar workshops waar ruimte is om te delen of sluit aan bij een (mannen/vrouwen)groep die regelmatig samenkomt. Je kan ook met een vriend afspreken om elke week met elkaar te delen of om dagelijks voiceclips uit te wisselen. Hoe lager je de innerlijke druk houdt, hoe minder kans dat je mensen overspoelt.

Check de ruimte

Als de innerlijke druk lager is, wordt het gemakkelijker om afgestemd te blijven. Wat hierin ook helpt is om het veel explicieter te maken. Check dus of de ander ruimte voor je heeft.

Ben hierin specifiek. Wat wil je precies van de ander en hoe lang? Wil je alleen maar je hart luchten of wil je vragen of advies? Naar je luisteren wordt hiermee een keuze en geen moet’tje.

Check je verwachtingen

Ook als je een ‘ja’ krijgt is het goed je verwachtingen te checken. Verwacht je stiekem troost, oplossingen, dat je opgevangen wordt of enige andere vorm van “red me!”, dan ervaart je toehoorder dit meestal als belastend.

Denk daarbij ook goed na over wie je vraagt, nieuwe liefdes zijn hierin vaak verleidelijk maar zelden een goed idee! Ook je steun alleen maar bij je partner zoeken is niet altijd wijs. Kies mensen uit waar je wat basis mee hebt, die je vertrouwt en bij wie je (het meest) verwacht dat ze ‘ja’ zeggen als je ze vraagt te luisteren.

Mijn ervaring is dat als ik dingen niet te hoog laat oplopen en in afstemming met de toehoorder(s) blijf, er veel vaker wél dan geen ruimte is. Als er geen ruimte is, ligt dat ook eigenlijk nooit aan mij. De ander is dan gewoon druk of heeft zelf emotioneel zijn bordje vol. De meesten kunnen me prima ontvangen en waarderen mijn openheid en mijn vertrouwen in hen. Het idee dat ik te veel ben en er geen ruimte voor me is kan daardoor steeds verder oplossen.

Hoe ervaar jij dit? Herkenbaar?

PS: Deze ervaring van je teveel voelen past bij het orale masker. Lees hier meer over de orale karakterstructuur.